ÇEKİM TEKNİKLERİ – ÇEKİM HIZI VE HAREKET

Posted by Vedat Konyalı on 15 Ocak 2011 · 3 Yorum 

Pozlama Süresi / Çekim Hızı/  Exposure Time / Shutter Speed / Speed Çekim yapılırken fotoğrafın bilinmesi gereken en temel kavramlarından / fonksiyonlarından birisi, pozlama süresi daha yaygın kullanımları ile enstantane veya çekim hızı. Duyarkat üzerine düşen ışık miktarını ayarlamamıza yardımcı olur ve poz değerine (EV-Exposure Value) etki eder. şimdi pozlama süresini, elde edilmek istenen sonuç görüntü için en uygun ve yaratıcı nasl kullanabiliriz, birlikte bakalım:   Genel Olarak:

• Pozlama süresi, çekim hızı, enstantane (film kullanan makineleride katarsak: obtüratör hızı veya perde hızı gibi) terimlerini birbirinin yerine kullanıyoruz.
• Enstantane’yi fotoğrafçılıkta diyaframdan geçen ışıgın duyarkat uzerinde (sensörde/film uzerinde vs) kalacağı süreyi  kontrol eden sistem olarak basitce tanimlayabiliriz.
• Pozlama süresi saniyenin fraksiyonları ile ifade edilir. Örneğin 500 enstantane 1/500 Sn. Yani saniyenin 500 ‘de biri sürede çekim yapılması demektir. Ornegin, bu sure 1/250 enstantane/hiz a gore 2 kat daha hizlidir. Kullanilan diyafram ve ISO degerleri ayni kalmak kosulu ile gecen isik miktarini iki misli artirir veya yariya indirir.
• Genel olarak günümüz fotoğraf makineleri 30 Sn (uzun pozlama) ve 1/4000 Sn (kısa pozlama) pozlama sürelerine imkan verecek şekilde üretilmektedir.
• Geleneksel olarak pozlama süreleri aşağıdaki sirali seri adimlarda değişmektedir. Ancak günümüzde makine imalatçıları daha kısa aralıklarda ve yukarida belirtilen cekim hizi limitleri disinda da çekim hızlarına da imkan verecek  makinelr imal etmektedirler.
  • Bir Saniyenin altindaki pozlamalar: ….. 1/4000, 1/2000, 1/1000, 1/500, 1/250, 1/125, 1/60, 1/30, 1/15, 1/8, ¼, ½
  • Bir Saniye uzerindeki pozlamalar: 1, 2, 4, 8, 15, 30…..

Hareket fotoğrafı çekimlerinde aşağıdaki durumlar dikkate alınmalıdır:

• Fotoğraflanan konunun özelliğine de bağlı olarak Elde Edilmek Istenen Etki veya Amac: Hareketin dondurmak mi istiyoruz veya hareket etkisi elde etmek istiyoruz?
• Hareketin hızı
• Hareketin yönü: Duruş yönümüze dik geçen (bakış istikametimizi dik kesen) konular daha fazla hız etkisi yaratırlar.
• Hareketin bize olan uzaklığı: Hareket eden konu ne kadar uzakta ise daha yavaş hareket ediyor hissi yaratır.
• Çekim hızı dikkate alındğında amaç

Hareketin Fotoğraflanmasında :

1. Yüksek enstantane,
2. Düşük enstantane,
3. Kaydırma tekniği (panning), veya
4. Continuous Shooting Modu kullanilarak çekimler yapılabilir.

____________________________________________________________ Ne Zaman Yüksek , Ne Zaman Düşük Enstantane Kullanılmalı: Yüksek Enstantane Çekim:     Fotoğrafımızda hareketi dondurmak, hareketli konunun bütün formunu net ve keskin elde etmek istiyorsak konunun hareket eden tüm kısmlarının hareket hızlarından daha yüksek çekim hızı değeri kullanırız.

• Havaya zıplayan mankenlerin havada yakalanması, Elmayı parçalayarak geçen merminin stroboskobik çekimleri yüksek
• çekim hızında gerçekleştirilen çekimlerdir.

Fotoğrafımızda hareketli nesne olsun olmasın netlik ve keskinlik ön planda olacaksa, özellikle de elde ve üçayaksız yapılacak çekimlerde yüksek hızla çekim yapmakta fayda vardır. (*) fotograf 1/500 sn hizda cekilmistir. __________________________________________________________________ Düşük Enstantane Çekim:   Düşük Enstantane fotoğrafımızda hareket etkisi yaratmak istiyorsak hareket eden konunun tamamı veya hareket eden bütünün hareketli parçalarının hız farklarını dikkate alarak farklı hızlarda çekim yapmak gerektiği durumlarda kullanılır. Şelale fotoğrafı çekilirken, sudaki detayları kaybettirerek beyaz tül etkisi verme düşük enstantane çekime ornektir. Akan suyun hızından ne kadar daha düşük hızda çekim yapılır ise hareket / tül etkisi o kadar yüksek olur. Yukarıdaki fotoğraflar aynı hızda akan suyun yüksek ve düşük enstantane değerlerinde çekilmis örnekleridir. Soldaki fotoğrafda suyun detaylarının kaybolarak tek parçaymış gibi algılandığını görüyorız. Yüksek enstantane hızında çekilmiş sağdaki fotoğrafda ise her bir su zerreciğini rahatlıkla ayırt etmek mümkün. (*) fotograflar sirasi ile 1/8 ve 1/250 Sn hizda cekilmistir. __________________________________________________________________ Kaydırma Tekniği (Panning): Panning Tekniği, kameranın hareket eden Obje Hızında ve aynı yönde hareket ettirilmesidir / hareketin izlenmesidir.

• Bakış yönümüze dik olarak hareket eden konuların fotoğraflanmasında daha verimli sonuçlar alınır.
• Kaydırma tekniğini, kamerayı elde tutarak yapabileceğimiz gibi, bir tripod üzerine bağlıyken kamerayı tabanı yere paralel, hareket ettirerek uygulayabiliriz.
• Hareket eden konu kamera ile vizörden takip edilerek takip süresince deklanjöre basılır, çekim bitene kadar takip hareketi sürdürülürken hareketli konunun  kompozisyon içinde hep aynı noktada kalması sağlanır.
• Çekim bitsede hareketli konun netliğinde istenilen sonucu garantilemek için                       kısa süre hareket devam ettirilmelidir.
• Kamera (lens) konuya paralel düzlem ve hızda hareket ettirileceği için, konu sabit arka plan hareketli konuma geçecekdir.
• Panning tekniğini düşük hız çekimlerinde 1/30, 1/15 sn gibi deneyebilirsiniz.

__________________________________________________________________ Sürekli / Seri Çekim (Burst / Continious Shooting) Fonksiyonu:       ürekli çekim modu kameranın birbiri ardına durmaksızın fotoğraf çekebilme yeteneğini gösterir. Sürekli Çekim Hızı (her bir saniyede çekilebilen fotoğraf sayısı veya fps olarak da sembolize edilir) kamera tipi ve modelleri arasında oldukça fazla bir değişkenliğe sahiptir. Sürekli çekimleri hareket eden konuların çok kısa anlık (genelde bir saniyeden daha kısa sürelerde) hallerini dondurarak çekmek için kullanılır. Örneğin: Topa vuran bir futbolcunun topa vurmadan önce, vurma anında, ve vurduktan sonar top, ve vucudun bicim degisiklik görüntüleri gözümüzün bile izleyemediği hızlarda sürekli çekim hızı modu ve yüksek enstantane değerleri kullanılarak çekilebilir. Bu tür çekimler amaca göre daha düşük enstantane ile çekimlerde uygulanabilir. Aşağıdaki Fotoğraflar Canon 5D Mark III ile çekilmiştir. Makinenin 1 sn çekebileceği fotoğraf adedi 6 fps (foto/finger-per-second) tür. Daha hızlı makinelerle örneğin Canon 7D 1Sn de 10 kare çekmek ve aynı süre içinde hareketin zamanın daha kısa aralıklarındaki durumunu görmek mümkündür. ____________________________________________________________ Çekim Hızı Öncelikli (Enstantane Öncelikli) Çekim Modu: Fotoğraf Makinelerinizin üzerinde kullandığınız modele göre Sembolü  (Canon: TV-Time Value / Nikon: S-Shutter veya Shutter Speed) değişebilir.

• Genellkle hareketli konuların çekiminde kullanılır.
• Çekim hızı değeri seçimini, konuya uygun olarak siz yaparsınız, makine size seçilmiş ISO değerinde en doğru pozlandırmayı sağlayacak diyafram açıklığını hesaplar.
• Çekim Hızı öncelikli çekim nehir veya şelaleden akan netliği bozulmuş su,hareket etkisi veya  koşan at, hızla giden aracın hareketinin dondurulması istenilen aksiyon sahneler gibi konularda

kullanılabilir. __________________________________________________________________ B ( Bulb) Çekim Modu: Kameramızda çekim modunu B ‘ye getirdiğimizde, deklanjör basılı tutulduğu sürece film / sensör pozlanır (ışık alır). Yani pozlama süresini belirlemek tamamı ile fotoğrafçının insiyatifindedir. Bulb moduna özellikle uzun pozlama gerektiren gece çekimlerinde, havai fişek gösterisi çekimlerinde başvururuz. __________________________________________________________________ Enstantane HızıIle ilgili Diger Bazı Önerilerimizi Soyle Sıralayalım:

• Genelde sarsıntıdan kaynaklanan netsizliği engellemek için  1 / (Odak uzaklığı) ve üzeri çekim hızı kullanın. Ancak aynı odak uzaklığına sahip lenslerin arasında ağırlık farkı olduğuna ve ağır olanların daha fazla kas gücü gerektirdiğini akıldan çıkarmayın.
• ISO (duyarkat hızı) duyarlılığı artırılarak/azaltılarak çekim hızı artırılabilir/azaltılabilir. Diğer taraftan ISO değerindeki yukarı değişimle noise / kumlanmanın artabileceği, ISO değerindeki düşüşle azalan kumlanma nedeni ile detayların daha iyi geleceği unutulmamalıdır.
• Düşük Enstantane çekimlerinde nestizliği engellemek için:
  • üç ayak (kullanımı)
  • Image Stabilizer (IS / VR) Lens kullanımı
  • İyi Nefes Kontrolu
  • Asa yükseltimi (kumlanma dikkate alınarak)
  • Diyaframı açmak (alan derinliği tercihimiz dikkate alınarak)
  • Diyafram açıklığı yuksek veya prime lensler ile cekim yapmak.

gibi çözümler önerilebilir.

• Hareket izlenimi yaratmadan önce hareketin hızını öngörüp ona göre enstantane ayarı yapılmalı. Ne donmus need asiri netsizlik nedeni ile hareketli objenin secilememe durumu olusmamali.
• Işığın yetersizliği nedeni ile veya çeşitli nedenlerle düşük hızda çekim yapmak durumunda

kalırsak üç ayak (kablolu deklanjör, kablosuz / uzaktan kumanda veya self-timer) kullanmak manine sarsintisindan kaynaklanan netsizlik riskini engelleyecek, daha keskin fotograflar elde etmemizi saglayacaktir.

Kategori: ÇEKİM TEKNİKLERİ